آمریت برنامه های فوق لسانس

معرفی برنامه های ماستری پوهنتون بلخ

پوهنتون بلخ در جهت انکشاف ارزش های علمی ـ فرهنگی، تربیه اولاد وطن با روحیه وطندوستی و مسئولیت پذیری، بلند بردن کیفیت علمی و پژوهشی و ارایه خدمات خوب به مردم مطابق نیاز های جامعه، در طی سال های گذشته تلاش های مستمری را انجام داده است. این نهاد علمی و اکادمیک به خاطر انجام این مأمول، افزون بر برنامه هایی در سطح لیسانس، در مقطع فوق لیسانس نیز گام های مثمری برداشته است که از انجمله ایجاد برنامه ماستری زبان و ادبیات دری در دانشکده ادبیات و رشته امور مالی و حسابی در دانشکده اقتصاد از دستاورد های خوب این پوهنتون است.

هدف از ایجاد برنامه های ماستری در رشته زبان و ادب دری و رشته امور مالی و حسابی، عبارت از ارتقا و افزایش مهارت های جوانان دانشجو در عرصه های ادبیات شناسی و اقتصاد میباشد. این برنامه ها غیر از تدریس مضامین تصویب شده، در ساحه پژوهش و تحقیق نیز زمینه ها را برای محصلان مقطع ماستری رشته های مذکور مهیا میسازد.

این برنامه های تحصیلی چندبُعدی و طوری طراحی شده است، که زمینۀ تحصیلات و آموزش را بالاتر از سطح لیسانس برای دانشجویان این رشته ها فراهم میکند، تا آنان سطح دانش مسلکی و تخصصی شان را در رشتۀ زبان و ادبیات فارسی دری و رشته امور مالی و حسابی ارتقا دهند. درسهای این برنامه ها مطابق نصاب تأیید شده مقام وزارت تحصیلات عالی و کریکولم درسی تصویب شده توسط استادان مجرب در سطح علمی پوهاند و پوهنوال و با درجه های تحصیلی دوکتور و ماستر تحت نظر بورد ماستری این پوهنتون به پیش برده میشود. این برنامه ها زمینۀ آموزش عالی‌تر را برای کسانی فراهم می‌نماید، که همین اکنون به‌ حیث استاد در بخش های زبان و ادبیات و اقتصاد در مؤسسات تحصیلی عالی کشور مشغول بوده ویا به صفت آموزگاران مکاتب و کارمندان ادارات دولتی و نهاد های خصوصی مشغول انجام وظیفه هستند. همین‌گونه آنانی‌که می‌خواهند تا درجۀ تحصیل و مهارت‌های علمی و عملی شان را در زمینۀ زبان و ادبیات و اقتصاد ارتقا دهند، می‌توانند از برنامه‌های آموزشی فوق الذکر استفاده نمایند.

 

بیوگرافی مختصر پوهاند دوکتور محمدصالح راسخ

       پوهاند دوکتور محمدصالح راسخ فرزند ملامحمدقلی در سال 1341 در قریه باغبوستان ولسوالی اندخوی ولایت فاریاب در یک خانواده روحانی بدنیا آمد. تعلیمات ابتدایی را در مکتب متوسطه قرغان و دوره بکلوریا را در لیسه ابومسلم اندخوی به پایان رسانید. بعد از سپری نمودن امتحان کانکور در سال 1358 به فاکولته ادبیات و علوم بشری پوهنتون کابل شامل شده و در سال 1361 از آن فاکولته فارغ گردید و در سال 1362 شامل کدر علمی فاکولته ادبیات و علوم بشری آن دانشگاه شده است و تا سال 1371 در آن دانشگاه مشغول تدریس بود. از سال 1363 تا سال 1365 پروگرام ماستری را طور داخل خدمت سپری نموده و دیپلوم ماستری خویش را در رشته زبان و ادبیات دری از آن فاکولته بدست آورد. در سال 1371 با مشتعل شدن جنگها به مزارشریف آمد و به فاکولته ادبیات و علوم بشری دانشگاه بلخ تبدیل شده و تا هنوز در این دانشگاه مصروف وظیفه میباشد .

       دوکتور صالح راسخ غیر از وظیفه رسمی خود در دانشگاه به صفت عضو هیأت رهبری نویسندگان جوان افغانستان، عضو شورای مرکزی انجمن نویسندگان افغانستان، عضو افتخاری اکادمی علوم در کمیسیون تاریخ ادبیات، معاون انجمن فرهنگی امیرعلیشیرنوایی نیز وظیفه اجرا نموده است. در لویه جرگه تصویب قانون اساسی افغانستان از سوی مردم شریف ولسوالی اندخوی به صفت نماینده مردم انتخاب و اشتراک کرد و در جمع وکلای شمال در جهت رسمیت یافتن زبانهای ترکی در جلسات لویه جرگه سعی نمود.

تا هنوز کتب و رسالاتی را در گستره ادبیات، فرهنگ و تاریخ و فولکلورشناسی به چاپ رسانیده و برخی از آثارم آماده چاپ میباشد که از مهم ترین آن نام میبرم:

1ـ ناصرخسرو و قرن پنجم هجری

2ـ ایران فردوسی را دریابیم

3ـ تاریخ و فرهنگ ترکمنها

4ـ مفهوم فولکلور و بخشهای آن

5ـ وقتی که صلح باشد (برای کودکان و نوجوانان)

6ـ بررسی جنبه های زبانی و هنری شعر مکتب هندی

7ـ فرهنگ ترکمنی به دری (فرهنگ راسخ)

8ـ ترجمه داستانهایی از مثنوی به زبان ترکمنی تحت عنوان «نی دیلماجی»

9ـ تصحیح و چاپ «شجره تراکمه» اثر ابوالغازی بهادر خان

10ـ تاریخ ادبیات ترکی (کتاب درسی برای صنوف مختلف دیپارتمنت اوزبکی)

11ـ عرفانی ادبیات (کتاب درسی برای صنف چهارم دیپارتمنت اوزبکی)

12ـ نظریات ادبی ( کتاب درسی برای صنوف مختلف دیپارتمنت دری)

13ـ فن نگارش ( کتاب درسی برای صنوف مختلف دیپارتمنت دری)

14ـ نفد ادبی ( کتاب درسی برای صنوف مختلف دیپارتمنت دری)

15ـ اصول تحقیق ( کتاب درسی برای صنوف مختلف دیپارتمنت دری)

16ـ تصحیح و تهیه متن داستان زهره و طاهر

17ـ پیشهادی در باره املا و رسم الخط ترکمنی.

18ـ بررسی لهجه های زبان ترکمنی افغانستان (تیزس دوکتورا)

19 ـ مقایسه لهجه خلمی و بخارایی و برابرگذاری آن با زبان معیاری دری

افزون بر اینها در حدود پنجاه مقاله در زمینه های هنر، ادبیات، فرهنگ و تاریخ در مجله، مجموعه ها و جراید به چاپ رسانیده است.

در سیمینار های بین المللی در داخل و خارج کشور اشتراک نموده مقالاتی را ارائه کرده است که ذیلا اشاره مینمایم:

ـ سیمینار بین المللی «حکیم ابوالقاسم فردوسی » منعقده کابل ـ ( ایران فردوسی را دریابیم

ـ سمینار بین المللی «حکیم ناصر خسرو» منعقده کابل ـ ( پرخاش در دیوان حکیم ناصرخسرو بلخی).

ـ سمینار بین المللی «تاریخ و مدنیت ترکمن ها» ـ منعقده عشق آباد (پیدایش خلق ترکمن ).

ـ سیمینار «مقام علمی میرزا اولوغ بیک» منعقده مزارشریف ـ (نگرشی بر اوضاع سیاسی و فرهنگی عهد زندگانی میرزا اولوغ بیک).

ـ سمینار بین المللی « سلطان سنجر» منعقده عشق آباد ـ (ویژه گیهای مدنیت عهد سلطان سنجر سلجوقی).

ـ سمینار «شعر معاصر افغانستان» منعقده کابل ـ (ویژه گیهای شعر معاصر ترکمنی).

ـ سیمینار «رسمیت یافتن زبان های ترکی ـ از حرف به عمل» منعقده مزارشریف ـ ( تقسیم بندی زبانهای ترکی و ویژه گیهای آنها).

ـ سمینار بزرگداشت مقام «خواجه احمد یسوی» ـ منعقده مزارشریف ـ (زندگینامه خواجه احمد یسوی).

ـ ورکشاپ «راه های انکشاف زبانهای ترکی» ـ منعقده شهر برلین جرمنی ( درباره الفبا و رسم الخط زبان ترکمنی)

ـ سیمینار علمی بین المللی «مقام عرفانی و ادبی شیخ ابوسعیدابوالخیر» ـ منعقده عشق آباد (شیخ ابوسعیدابوالخیر به مثابه شاعر)

ـ سیمینارعلمی بین المللی « محمود کاشغری اساس گذار ترکولوژی» ـ منعقده عشق آباد (ویژگیهای ادبی دیوان اللغات الترک)

ـ سیمینار علمی ابوشکور بلخی ـ منعقده مزارشریف ـ (نگرشی بر اوضاع سیاسی و فرهنگی دوره زندگانی حکیم ابوشکور بلخی).

ـ سیمینار علمی مولانا جلال الدین محمدبلخی منعقده مزارشریف ـ (ویژگیهای عرفانی وفلسفی اشعار مولانا )

ـ سیمینار علمی «مخدومقلی فراغی ـ منعقده کابل ـ (نحوه ستیزندگی در دیوان مخدومقلی فراغی).

ـ سیمینار علمی پیام مولانا جلال الدین به امروزیان ـ منعقده کابل ـ (مولوی پژوهی و مولوی دوستی در غرب)

- سیمینار بین المللی« ترکولوژی بعد از یک صدو بیست سال کشف کتیبه های اورخون»- منعقده انقره - ترکیه (ترکولوژی در افغانستان: گذشته، امروز و فردا)

ـ کنفرانس بین المللی گفتگو های امنیتی هرات ـ تمدن اسلامی، رکود و رستاخیز دوباره، منعقده شهر هرات (نقش امیرعلیشیر نوایی در استحکام و انکشاف تمدن دوره تیموری)

ـ سیمینار زبان ترکمنی (وضعیت کنونی زبان ترکمنی در افغانستان) منعقده انقره ـ ترکیه .

ـ سمپیوزم بین المللی مکتب امنیتی هرات (منعقده کابل) 1398: (انعکاس دولتداری خوب در قوتدغوبیلیک).

ـ و سایر کنفرانسها و ورکشاپها در زمینه زبانها و ادبیات دری، ترکمنی و اوزبیکی.

استاد راسخ برنده جایزه ادبی «ناصرخسرو» از سوی کانون فرهنگی حکیم ناصرخسروبلخی و جایزه «نوایی» از سوی انجمن نویسندگان افغانستان میباشد. همچنین به پاس خدامات فرهنگی و علمی اش از سوی مقام ریاست جمهوری افغانستان، نشان های عالی دولتی غازی میرمسجدی خان و میر بچه خان به استاد راسخ تفویض گردیده است.

رتبه علمی استاد راسخ، پوهاند بوده، در سال 1395 از دانشگاه هومبولدت برلین (کشور جرمنی) دوکتورای خود را در رشته زبانشناسی اخذ کرده است. استاد اکنون در دانشگاه بلخ مصروف تدریس و پژوهش است. او در گستره ادبیات، تاریخ، فرهنگ، فولکلورشناسی و اتنوگرافی قلم میزند.